J.Kuik
DVT - Nexton
 >  Werk Instructie voor F-gassen
Introductie


​​​​​​​

1. Voorbereiding

  • Certificering en Training:

    •  Alle technici die werken met F-gassen dienen gecertificeerd zijn volgens de relevante regelgeving (zoals de F-gassenverordening van de EU).
  • Documentatie en Procedures:

    • Zorg ervoor dat alle relevante documentatie beschikbaar is en toegangkelijk , zoals veiligheidsinformatiebladen (VIB's) checklisten enz  
    • Volg de procedures die zijn opgesteld in het veiligheids-, gezondheid- en milieubeheersysteem (VGM-plan).

2. Materiaal en Uitrusting

  • Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM's):
    • Draag geschikte PBM's, zoals handschoenen, veiligheidsbrillen en ademhalingsbescherming.
  • Gereedschap en Apparatuur:
    • Gebruik alleen goedgekeurde en goed onderhouden gereedschappen en apparatuur.
    • Zorg voor lekdetectie-apparatuur om eventuele lekken snel te identificeren en te repareren.

3. Werkzaamheden Uitvoeren

  • Voorbereiding van de Werkplek:

    • Zorg voor een goed geventileerde werkruimte om de ophoping van gassen te voorkomen.
    • Plaats waarschuwingsborden en beperk de toegang tot de werkplek tot bevoegd personeel.
  • Vullen en Leegmaken van Systemen:

    • Volg de voorgeschreven procedures voor het vullen en leegmaken van systemen die F-gassen bevatten.
    • Gebruik afzuigsystemen en opvangapparatuur om ontsnapping van F-gassen in de atmosfeer te minimaliseren.
  • Onderhoud en Reparatie:

    • Voer regelmatig onderhoud uit om lekken te voorkomen.
    • Gebruik lekdetectie-apparatuur om kleine lekken vroegtijdig op te sporen en te repareren.
    • Ontdoe je van afvalmaterialen volgens de geldende milieuvoorschriften.

4. Incidenten en Noodprocedures

  • Noodprocedures:

    • Weet hoe te handelen bij een incident met F-gassen, zoals lekkages of blootstelling.
    • Volg de noodprocedures zoals beschreven in het VGM-plan. en instructie vanuit NBS
  • Incidentrapportage:

    • Rapporteer alle incidenten en bijna-ongelukken onmiddellijk aan de verantwoordelijke persoon.
    • Documenteer incidenten en onderneem corrigerende maatregelen om herhaling te voorkomen.

5. Milieuoverwegingen

  • Afvalbeheer:

    • Zorg voor correcte inzameling en verwijdering van afvalstoffen die F-gassen bevatten.
    • Houd je aan de lokale en nationale voorschriften voor afvalbeheer en recycling van F-gassen.
  • Lekdichtheid en Controle:

    • Voer regelmatig controles uit op de lekdichtheid van systemen die F-gassen bevatten.
    • Registreer het gebruik en de hoeveelheid van F-gassen nauwkeurig.

6. Documentatie en Rapportage

  • Registratie:
    • Houd nauwkeurige registraties bij van het gebruik, onderhoud en verwijdering van F-gassen.
  • Rapportage:
    • Rapporteer regelmatig aan de bevoegde autoriteiten volgens de geldende wet- en regelgeving.
Risico's > Wat kan er gebeuren?

F-gassen, oftewel fluorkoolwaterstoffen, kunnen aanzienlijke schade veroorzaken aan het milieu en de gezondheid van mensen. Hieronder worden de belangrijkste schadelijke effecten van F-gassen besproken:

Schade aan het Milieu

  1. Bijdrage aan de Opwarming van de Aarde

    • Broeikaseffect: F-gassen hebben een hoog aardopwarmingsvermogen (GWP), wat betekent dat ze veel effectiever zijn in het vasthouden van warmte in de atmosfeer dan kooldioxide (CO₂). Hierdoor dragen ze sterk bij aan de opwarming van de aarde.
    • Langdurige Aanwezigheid: F-gassen blijven lange tijd in de atmosfeer, waardoor hun impact op het klimaat langdurig is.
  2. Aantasting van de Ozonlaag

    • Ozonlaagafbrekende Stoffen: Sommige F-gassen, zoals CFK's (chloorfluorkoolwaterstoffen) en HCFK's (hydrochloorfluorkoolwaterstoffen), bevatten chloor of broom en dragen bij aan de afbraak van de ozonlaag. De ozonlaag beschermt de aarde tegen schadelijke ultraviolette (UV) straling van de zon.

Gezondheidsrisico's

  1. Directe Blootstelling

    • Toxische Effecten: Inademing van hoge concentraties F-gassen kan leiden tot duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid en in ernstige gevallen bewusteloosheid. Sommige F-gassen kunnen irriterend zijn voor de huid en ogen.
    • Langdurige Blootstelling: Langdurige blootstelling aan bepaalde F-gassen kan leiden tot chronische gezondheidsproblemen, hoewel dit sterk afhankelijk is van het specifieke type gas en de concentratie.
  2. Indirecte Gezondheidsrisico's

    • Verhoogde UV-straling: Door de afbraak van de ozonlaag neemt de hoeveelheid UV-straling die de aarde bereikt toe, wat kan leiden tot een verhoogd risico op huidkanker, oogbeschadiging (zoals staar) en verzwakking van het immuunsysteem bij mensen.
    • Klimaatverandering: De opwarming van de aarde veroorzaakt door F-gassen draagt bij aan klimaatverandering, wat kan leiden tot extreme weersomstandigheden, verhoogde luchtvervuiling en verspreiding van ziekten, met aanzienlijke gevolgen voor de volksgezondheid.

Europese Verordening (EU) nr. 517/2014

De belangrijkste Europese regelgeving voor F-gassen is Verordening (EU) nr. 517/2014, ook bekend als de F-gassenverordening. Deze verordening heeft tot doel de uitstoot van fluorkoolwaterstoffen te verminderen en omvat de volgende belangrijke aspecten:

  • Fase-uit Schema: Geleidelijke vermindering van de hoeveelheid F-gassen die op de markt worden gebracht.
  • Lekdetectie: Verplichting voor regelmatige lekcontroles en het herstellen van lekken.
  • Certificering: Vereiste dat technici en bedrijven die werken met F-gassen gecertificeerd moeten zijn.
  • Rapportage: Verplichting voor bedrijven om het gebruik van F-gassen te registreren en te rapporteren.
  • Beperkingen: Verbod op het gebruik van bepaalde F-gassen in specifieke toepassingen.

NEN-normen

NEN-normen (Nederlandse normen) zijn belangrijke richtlijnen die helpen bij de praktische uitvoering van wet- en regelgeving. Enkele relevante NEN-normen voor F-gassen zijn:

  • NEN-EN 378-1 t/m 4: Koelsystemen en warmtepompen – Veiligheid en milieueisen: Deze normen behandelen de veiligheidseisen en milieueisen voor het ontwerp, de bouw, de installatie en het onderhoud van koelsystemen en warmtepompen die F-gassen bevatten.

    • NEN-EN 378-1: Basisprincipes, definities en classificatie.
    • NEN-EN 378-2: Ontwerp, constructie, beproeving, markering en documentatie.
    • NEN-EN 378-3: Installatieplaats en persoonlijke bescherming.
    • NEN-EN 378-4: Exploitatie, onderhoud, reparatie en herstel.
  • NEN-EN 13313: Koeltechniek en warmtepomptechniek – Bekwaamheid van personeel: Deze norm specificeert de vereisten voor de bekwaamheid van personeel dat werkt met koelsystemen en warmtepompen, inclusief F-gassen.

Maatregelen > Wat moet je doen?

Wie Wat en Hoe ten aan zien van certificering

Certificeringseisen in de nieuwe F-gassenverordening (P = Persoonscertificaat, B = Bedrijfscertificaat)
Werkzaamheid (afkorting)Stat. K/ WStat. BSOrg. RankineEL. SchakelMobiel grootMobiel
InstallatieP,BP,BP,BPP,BP
OnderhoudP,BP,BP,BPP,BP
ServicingP,BP,BP,BPP,BP
ReparatieP,BP,BP,BPP,BP
BuitengebruikP,BP,BP,BPP,BP
Lekkage controlePPP
PP
TerugwinningPPPPPP

Stat. K/W

Afkorting voor stationaire koel- en warmtepomp apparatuur / airconditioning.

Stat. BS

Afkorting voor stationaire brandbeveiligingssystemen.

Org. Rankine

Afkorting voor organische rankine cycles. Een organische rankine cycles is een installatie die, met behulp van een organisch oplosmiddel in plaats van stoom, een turbine aandrijft.

EL. Schakel

Afkorting voor elektrische schakelsystemen.

Mobiel groot

Koeltrucks en trailers, light duty voertuigen (minder dan 3,5 ton), intermodale containers, reefers, treinwagons.

Mobiel

Bijvoorbeeld auto-airco's.


Werkzaamheden waarvoor een certificaat verplicht is:

De bovenstaande tabel geeft een overzicht van de werkzaamheden waarvoor een certificaat verplicht is of het voornemen hiertoe bestaat. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen een Persoonscertificaat (P) en een Bedrijfscertificaat (B).

De certificeringseisen gelden voor lekcontroles alleen voor installaties met 5 ton CO2-equivalent (of meer) of 1 kg of meer (Annex II, deel 1 stoffen), of gevuld met natuurlijke koudemiddelen (ammoniak, CO2, koolwaterstoffen).

Met het certificaat F-gassen voor ondernemingen verklaart een certificerende instelling dat er een gerechtvaardigd vertrouwen is dat een onderneming voor een deelgebied (bedoeld in BRL 100 versie 2.1; paragraaf 1.2) voorzorgsmaatregelen heeft genomen om lekkage van F-gassen of natuurlijke koudemiddelen te voorkomen in overeenstemming met de BRL 100.

Discussie > Bespreek het met je collega’s!

BESPREEK BOVENSTAANDE ZAKEN:

CONTROLEER VOOR DE WERKZAAMHEDEN OF AAN ALLE GESTELDEZAKEN IS VOLDAAN, HET IS VAN GROOTBELANG.